In 2019 startten wij - Eva Evers en Valentijn Klap - Restaurant Elixer in de Bijlmer. Een grasveld met een leeg gebouw transformeerde in een bruisende plek, waar Elixer het kruispunt is geworden van aanliggende buurten en wijken. Elixer groeide uit tot veel meer dan een restaurant. Het is een écht elixer geworden: ‘levenswater’, opwekker, stimulans, een aanjager. Ook de publieke ruimte kreeg met Elixers aanwezigheid een bruisende impuls, waar de gemeenschap onderdeel van uitmaakt én van profiteert. Inmiddels zijn we verhuisd naar Amsterdam Oost. Wederom mensen vanuit de hele omgeving naar ons toe om te dineren, om deel te nemen aan duurzame en sociale initiatieven. De tuin is nog in opbouw, maar we streven naar vergroening in de Indische buurt.
De kern van Elixer is het restaurant, zowel als trekpleister en als financiële motor. Onze gezonde, commerciële bedrijfsvoering en opbrengsten uit donaties en ruilhandel geven financiële ruimte voor ons groene, sociale en educatieve programma en stelt ons in staat om te investeren in circulaire experimenten en terug te geven aan de buurt.
Wil je meer lezen over onze sociale waarde voor de buurt? Lees hier verder.
Meer ontdekken over onze groene initiatieven? Lees hier verder.
Of ben je benieuwd naar de educatieve bijdrage van Elixer? Lees hier verder.
Benieuwd naar waarom Eva en Valentijn op deze manier willen ondernemen? En naar wat Elixer betekent voor onze buurtgenoten? Kijk dan hieronder de korte documentaire die Ruben van Zaanen maakte over onze mooie stek.
Heden
VERLEDEN
Ons programma, met een buurtagenda vol duurzame, groene en creatieve activiteiten, brengt leven in de buurt. We organiseren thema-avonden, workshops, pubquizen en meer. Buurtgenoten kunnen bij ons sport- en spelattributen uit onze spellenkast lenen. Daarnaast zijn we een vaste uitvalsbasis voor verschillende organisaties en instellingen uit de buurt, waar ze bijeenkomsten, presentaties en workshops kunnen houden. Leer hieronder meer over onze initiatieven en samenwerkingen.
​
Makkie
Makkie is de buurtmunt van Amsterdam Oost. Als vrijwilliger kun je makkies verdienen. Die makkie geef je uit aan deals bij lokale horeca, winkels, buurthuizen en culturele instellingen. Bij Elixer kun je betalen met makkie. Tegen inlevering van één makkie ontvangen je €2 korting, een cadeaubon is €15 waard.
Sociale Maaltijden
Jaarlijks rondom de kerstdagen geven we gasten die een kerstmenu bestellen de kans om een extra bijdrage te doen. Wij verdubbelen de totale opbrengst en maken hier een sociale maaltijd van in verschillende vormen. In 2023 hebben we in samenwerking met Stichting Life&Style buurtgenoten die een steuntje in de rug konden gebruiken uitgenodigd voor een driegangendiner. Eerdere jaren hebben we voedselbankpakketten weggebracht, maaltijden uitgedeeld aan kunstenaars die niet kunnen rondkomen, eenzame ouderen of ouders. Partners waar wij mee hebben samengewerkt zijn CBK Zuidoost, MADI Amsterdam en Stichting Hoop voor Morgen.
​
In 2022 en 2023 hebben we in samenwerking met Stichting Vrijheidsmaaltijd, Amnesty International en de Bijlmerbios een gratis vrijheidsmaaltijd georganiseerd. De blikken vrijheidssoep die wij hiervoor kregen hebben we gedoneerd aan de voedselbank.
Buurtontbijt
Jaarlijks organiseren we een gratis buurtontbijt, waarbij we 100-200 buren ontvangen en samen met buurtbewoners het ontbijt bereiden.
​
Ruilacties
Om circulariteit en duurzaamheid in de buurt te bevorderen, heeft Elixer een ruilsysteem geïmplementeerd met eigen munten. Elixer-munten hebben een vaste waarde en kunnen worden gekocht en ingewisseld voor drankjes of hapjes. We hebben ook ruilkasten opgezet, zoals voor tweedehands sinterklaas- of kerstcadeaus. Buurtbewoners brachten items naar de kast, ontvingen Elixer-munten in ruil, die ze konden gebruiken voor items uit de ruilkast of bewaren voor later. Daarnaast hebben we een kinderboeken-ruilkast en organiseren we ruilmarkten rond evenementen en thema's.
​
Eitjes
Van juni 2021 tot juni 2023 hebben we eigen kippen gehad. Buurtgenoten konden met een ei-abonnement elke week eitjes ophalen: voor elk eitje dat we verkochten, gaven we een eitje aan de voedselbank Stichting Hoop voor Morgen in Ganzenhoef.
​
Faciliteiten in en rond Elixer in de Bijlmer
Om de levendigheid rondom de Egeldonk te vergroten heeft Elixer, in samenwerking met buurtbewoonster Inet Dunnewind, een aanvraag gedaan bij projectteam E-buurt voor speeltoestellen, afvalbakken en zitbankjes. Als aanvulling hebben we vrij te gebruiken picknickbanken ter beschikking gesteld en een Jeu de Boules baan aangelegd. Tijdens de drukke zomermaanden zorgden wij ervoor dat het veld op de Egeldonk schoon bleef door extra afvalbakken te laten plaatsen en afval te prikken.
Binnen in LolaBuitenpost beheerden wij een spellenkast die in de zomer vol staat met sport- en spelattributen voor buiten. Buurtgenoten konden daarnaast tuingereedschap lenen uit onze buurtschuur. Tot slot ondersteunden we bedrijvigheid in de buurt door - waar kan - te voorzien in stroom voor springkussens, water en toiletfaciliteiten.
​
Buurtkookboek & Heel Bijlmer Bakt
Voor wereldvoedseldag 2022 organiseerden we een middag waar buurtgenoten hun huisgemaakte gerechten en recepten deelden, die we hebben gebundeld in een buurtkookboek. Daarnaast organiseren we het hele jaar door "Heel Bijlmer Bakt", een bakmiddag voor buurtbewoners met verschillende thema's.
​
Kunst voor het goede doel
We hebben twee groepstentoonstellingen georganiseerd om geld in te zamelen voor goede doelen: de eerste door Libanese kunstenaars voor slachtoffers van de ontploffing in Beiroet en de tweede door Oekraïense kunstenaars voor slachtoffers van de oorlog in Oekraïne.
​
Paint en Pint, Kliekjesdag, Vakantieactiviteiten & Pubquiz
Jaarlijks organiseren we een verf- en vertiermiddag waarbij buurtbewoners meubels schilderen in ruil voor drankjes en hapjes. Ook hebben we het kliekjesfestijn voordat ons team met vakantie gaat, waar mensen tegen een gereduceerd tarief kunnen genieten van een bord vol lekkers zolang de voorraad strekt. We organiseren ook regelmatig gratis activiteiten voor buurtkinderen, zoals knutselen met plastic, een rolschaatsmiddag en paaseitjes zoeken. En elke derde woensdag van de maand kun je bij Elixer pubquizen! Iedere editie verzinnen we een leuke themaronde, houd onze sociale media in de gaten voor updates!
​
Uitvalbasis
We zijn op onze eerste locatie een vaste uitvalsbasis geweest voor vele organisaties in Amsterdam Zuidoost voor activiteiten, presentaties en workshops. Bijvoorbeeld: Stadsdeel Zuidoost, ROC Zuidoost, D66, GroenLinks, bewonersbijeenkomsten, HvA, Hemelsbreed, Regenboog groep, Swazoom, etc. Op onze nieuwe locatie in Amsterdam Oost hopen we dit weer te worden.
​
Sociale samenwerkingen uit het verleden
> Stamtafel diners van Stichting Prisma
> Programma’s met G-Buurt Moving Forward
> Programma’s met Radio Mart
> Dansavonden met Dance Connects & MOKSI
> Food & Film programma’s met Bijlmerbios
> Hosten podcastpresentatie van Surinaamse Strijdliederen
> Vrijheidsmaaltijden met Amnesty en LHBTQI+ buurtbewoners
> Speeddatesessies voor buurtbewoners tijdens 24h zuidoost
> Afhaalpunt verse Noordzeevis van Jan Woord en brood van zorgbakkerij Iambe
> Afhaalpunt van de Bijlmerbox
> Kijkje in de praktijk voor Elance Academy & IMC weekenschool
> Ruimte in ruil voor vrijwilligerswerk via IMC on Tour, Spectrum Studievereniging & SFYN
​
Wil je meedoen?
Houd ons programma en onze socials in de gaten voor de nieuwste evenementen en activiteiten. En als je zelf een leuk idee hebt, neem dan gerust contact met ons op.
Met onze proeftuin transformeerde we Elixer op onze eerste locatie in een toegankelijke groene oase. We hopen op onze nieuwe locatie in Amsterdam Oost weer een tuin op te zetten. We werken daarin samen met andere groen-initiatieven en organiseren jaarlijks terugkerende groene evenementen zoals de circulaire tuindersdag en een oogstfeest. Op deze manier streven we ernaar om onze brede groene boodschap te verspreiden en te delen met de buurt.
​
De circulaire tuindersdag & oogstfeest
De circulaire tuindersdag is het startpunt van het tuindersseizoen. Tijdens deze dag worden er gratis zaden en planten uitgedeeld en kun je gratis workshops en masterclasses volgen. Om het tuinieren in de buurt aan te moedigen, stellen we in samenwerking met de gemeente Amsterdam en Natuur voor Kinderen 3000 liter tuinaarde ter beschikking. Zolang de voorraad strekt kunnen buurtgenoten gratis tuinaarde ophalen. Ter afsluiting van het tuindersseizoen organiseren we jaarlijks een oogstfeest. Tijdens deze dag worden gratis workshops gegeven in het kader van oogsten, conserveren en tuinieren, is er live muziek en een daghap met op basis van oogst uit eigen tuin.
​
Zie hier de verslagen van de Jonge Reporters van de Tuindersdagen
​
De proeftuin (lokale keten)
De proeftuin was ons groene visitekaartje. Aan de hand van informatieborden in de tuin wilden we wandelaars en buurtgenoten, van jong tot oud, op een laagdrempelige manier laten 'proeven' van de mogelijkheden van stadslandbouw. Op de borden kon je lezen wat er in de plantenbakken zat, waarom sommige groenten gecombineerd werden en meer. Het was een vaste plek voor een tiental buurtbewoners om elke week onder begeleiding van de tuincoördinator kennis op te doen over moestuinieren. Aan de Batjanstraat willen we wederom een groene oase creëren, we zullen onze groene ideeën stap voor stap uitrollen. Initiatieven die hieronder worden benoemd zul je op termijn weer bij Elixer vinden.
​
Groene workshops: brood, mulch, kas, wildplukken en insectenhotels
In het voorjaar van 2024 organiseerden we samen met onderzoekers van de Wageningen Universiteit en Universiteit Utrecht een broodworkshop. Deelnemers gingen aan de slag met voedselverspilling rondom brood en maakten met oud brood een heerlijk recept.
In samenwerking met architect Peter Dautzenberg hebben we een masterclass georganiseerd rondom het bouwen van een tuinkas. Restmaterialen als lattenbodems en plastic afval zorgen voor een circulair model. Daarnaast hebben we voor buurtgenoten een gratis workshop mulchen vormgegeven. Ze leerden hoe je met bladeren en bodemmateriaal een mix kan maken om je plantenbakken winterklaar te maken. Voor kinderen hebben we workshops op touw gezet over wildplukken en het bouwen van insectenhotels.
​
Groene audiowandelingen: plukpesto, stadsdieren, de bodem
In de Bijlmer hebben we een audiowandelingen ontwikkeld voor jong en oud: een wandeling over de stadsdieren die leven rond de Egeldonk, de wereld in en op de bodem en een Bijlmerse plukpesto-wandeling.
​
Buurtschuur, buurtwormenbak en buurtvetton
In de tuin hadden we een buurtschuur vol tweedehands tuingereedschap, buurtgenoten kunnen hier gratis gereedschap lenen. Daarnaast hadden we voor en met buurtgenoten een wormenbak gemaakt. Sommige buurtbewoners hadden een sleutel van de wormenbak, zo konden zij hun groenteresten laten transformeren tot compost. Om ervoor te zorgen dat buurtgenoten hun gebruikte keukenvet op een duurzame en circulaire manier inzetten, hadden wij een vetton ter beschikking gesteld. Dit vet werd door onze vetboer opgehaald en gerecycled.
​
Programma Wereldvoedseldag & buurtkookboek
In het kader van de wereldvoedseldag in 2022 hebben we een middag georganiseerd met een rondetafelgesprek over hoe je goedkoop én gezond kunt eten, comedy en voedsel: buurtgenoten namen huisgemaakte gerechten mee, inclusief recept: het geheel hebben we gebundeld in een buurtkookboek.
​
Groene samenwerkingen
-
De Open Groen Dag van WeMakeThe.City Green
-
Inkoop en verkoop van producten van Tuinen van Hartstocht, Bloei & Groei en Wijk7
-
Bomenafscheid met bewoners rond de Egeldonk
-
Participatie aan de Smaak van Amsterdam Route van Van Amsterdamse Bodem
-
Bomen planten met Bird Brewery
-
Hosten van events van Slow Food Youth Network
-
Participatie aan de fietsroute van Groenplatvorm Zuidoost
-
Participatie aan de Van Boer tot Bord-podcast
-
Participatie aan Plant FWD week
​
Wil je meedoen?
-
Volg onze agenda op sociale media om op de hoogte te blijven.
-
Kom langs en verken de proeftuin tijdens een wandeling.
-
Meld je aan als tuinvrijwilliger om actief bij te dragen.
Vanuit het circulaire hart van Elixer proberen we middels experimenten en onderzoek onze duurzaamheid te optimaliseren. Zelf onderzochten we bijvoorbeeld hoe we van restmaterialen een tuinkas konden bouwen en werkten dit uit tot een workshop voor buurtgenoten. We delen graag de kennis die we hebben opgedaan. Aan de andere kant dragen we ook graag bij aan andermans kennisvinding en onderzoek. Zodoende werken wij veelvuldig samen met scholen, universiteiten en onderzoekers.
Vrijwilligerstraject in de Proeftuin
Een voordehandliggende manier om kennis te delen is door beroep te doen op vrijwilligers in onze proeftuin. De vrijwilligers helpen ons de tuin bij te zaaien, te oogsten, netjes te houden terwijl zij onder leiding van onze tuincoördinator veel bijleren over (moes)tuinieren en verantwoord telen.
​
Infoborden in de Proeftuin
Aan de hand van infoborden in de tuin willen we wandelaars en buurtgenoten, van jong tot oud, op een laagdrempelige manier laten 'proeven' van de mogelijkheden van stadslandbouw. Op de borden kun je lezen wat er in de plantenbakken zit, waarom sommige groenten gecombineerd worden en meer.
​
Workshops en Audio Wandelingen
De workshops en audiowandelingen worden met grote regelmaat gevolgd door scholen en educatieve organisatie's uit de buurt. Lees hierboven in het blok over groene initiatieven meer over deze workshops en wandelingen.
​
Educatieve programma's: Wereldvoedseldag, Tuindersdag, Zuidoogstdag
Tijdens onze tergukerende thema-events hebben we altijd een groot oog voor educatie. Zo bevat het programma altijd workshops en talks.
​
Educatieve samenwerkingen
-
Gastlessen voor Zomerschool zuidoost
-
Gastlessen voor ROC Zuidoost
-
Activiteiten met Natuur voor Kinderen
-
Gastlessen en Huttenbouw met CBK en Midzomermokum
-
Hosten van Poolse lessen van onze buurvrouw Monica
​
Participatie aan onderzoek
-
Participatie aan onderzoek van universiteiten en hogescholen (Food Clic VU, HvA)
-
Participatie aan onderzoek van instellingen (Groene Brein, GGD)
-
Participatie aan talks van New Metropolis / Pakhuis de Zwijger
-
Interviews voor afstudeerprojecten (studenten van de VU, UvA, HvA, UU, HvU)